Haklar üç şekilde kazanılır. Bunlar Aslen, Devren ve Tesisen iktisap
olarak adlandırılır.
A.
Aslen İktisap
Bir hakkı kazanan kişi o hakkın ilk sahibi oluyorsa buna hakkın aslen iktisabı
denir. Burada başka birinin
hakkının sona erip ermediğine
bakılmaz. Çünkü hakkın ilk defa bir sahibi olacaktır. Örneğin denizden yakaladığı balıklar
üzerinde mülkiyet hakkını kazanan balıkçının yeni bir hak elde etmesi böyledir.
Yine başkasına ait
bir eşya üzerinde zamanaşımı yoluyla hak kazanan bir kişinin durumu
da böyledir. Buna kazandırıcı zamanaşımı denir.
Çünkü buradaki mülkiyet yeni, bağımsız bir
mülkiyettir, yeni sahibi de bu hakkı zamanaşımı ile
aslen iktisap etmiştir.
B.
Devren İktisap
Kişi bir hakkı
elde ederken diğer bir kişiden bu hakkı devralmışsa devren
iktisap söz konusu olur. Hakkı devreden kişi ile devralan
kişi aynı statüdedir. Yani devreden hakka
hangi haliyle sahipse devralan da o haliyle sahip olur. Örneğin A maliki olduğu bir yazlığı B’ye satsın. Burada B hakkı devren iktisap etmiştir.
C.
Tesisen İktisap
Tesisen iktisapta kişi hakkını devretmez, bu hakka istinaden bir başkasına yeni bir hak tesis eder. Ancak burada da asıl hak sahibinin
tasarruf yetkisinin bulunması gerekir. Örneğin A
mülkiyeti üzerinde B’ye sükna hakkı tesis etsin. Bu durumda B oturma hakkını
tesisen iktisap eder. A’nın mülkiyet hakkı devam ederken bu hak sayesinde B’ye
yeni bir hak tesis etmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder