Sınırlı Ayni Haklar
Bir ayni hakkın eşya üzerinde sağladığı hak sınırlı ise sınırlı ayni haktan bahsedilir. Kendi içinde gruplara ayrılır. |
| Sınırlı Ayni Haklar Tablosu |
İrtifak Hakları
Hak sahibine mal üzerinde kullanma ve faydalanma yetkisi veren haklardır. Hak sahibi maldan aktif şekilde kullanıyorsa olumlu, malikin yetkilerini sınırlandırmak için kullanıyorsa olumsuzdur.
Verdikleri yetkiye göre irtifak hakları çeşitlidir.
İntifa Hakkı:Bir malı kullanma ve semerelerinden yararlanma hakkı tanıyan irtifak hakkıdır. İntifa hakkının mülkiyete yakın yetki sağladığı söylenebilir.
Örneğin A'nın maliki olduğu bir mülk üzerinde B intifa hakkı sahibi olsun. Malik A'dır ama sadece tüketim yetkisine sahiptir yani onun da yetkileri sınırlandırılmıştır. Bu sebeple üzerinde intifa tesis edilmiş mülkiyete çıplak veya kuru mülkiyet denir.
Sükna Hakkı: Kişiye bir evde ya da bölümünde oturma imkanı sağlayan haklardır. Kira değildir. Kira sözleşmesi Alacak hakkıdır ancak Sükna hakkı Ayni bir haktır dolayısıyla Kira sözleşmesinden güçlüdür.
İntifa ve sükna hakları şahısla kaimdir yani şahsa bağlıdır. Bu haklar devredilemez ve varislere miras olarak bırakılamaz.
Üst Hakkı: Hak sahibine başka bir kişinin maliki olduğu arazi altında veya üstünde bir yapı inşa edip bu yapı üzerinde hak sahibi olma yetkisi sağlayan haklardır.
Kaynak Hakkı: Mülkiyeti bir başkasının elinde olan bir arazideki kaynaktan yararlanma yetkisi verir.
Diğer İrtifaklar: Geçit irtifakı örnek verilebilir. Geçit irtifakı başkasına ait bir taşınmazdan geçme yetkisi almak için tesis edilir.
Rehin Hakları
Öncelikle belirtilmelidir ki rehin hakları hak sahibinin alacağını temin etmek içindir. Borçlu borcunu ödemezse alıcı malı cebri icra yoluyla sattırabilir. Bu satıştan elde edilen gelirle de alacağını tahsil eder.
Rehin hakları alacağın mukadderatına tabidir. Yani alacak hakkı sona ermedikçe rehin hakkı da sona ermez. Veya alacak bir başkasına temlik edildiğinde rehin hakkı yeni alacaklıya geçer.
Taşınmaz Yükü
Bir taşınmaz malikinin mülkü dolayısıyla o taşınmaza karşılık teşkil etmek üzere bir başka kişiye bir şey verme veya bir şey yapma zorunluluğu altına girmesidir. Kısaca kişi mala malik olduğu için borçla yükümlü tutulmuştur. Bu yüzden eşyaya bağlı borç ilişkisi söz konusudur.
Örneğin Ali amcanın Bursa'da şeftali bahçesi olsun. Oraya yeni kurulan bir fabrikayla anlaşsın ve her yıl 100 ton şeftali göndereceğini taahhüt etsin. Ali amca bu tasarrufu yerine getiremediği takdirde fabrika sahibi bahçeyi sattırabilir. Bir nevi teminat söz konusudur. Alacak ve rehin haklarının yansımaları görülebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder