Federasyon,
federal devlet (merkezi devlet) ile federe devletlerin (Türkçe'deki
tabirle eyalet) arasında yetkilerin paylaşıldığı devlet
topluluğudur. Federal devlet federe devletlerden meydana gelir ancak
onların haricinde ayrı bir oluşumdur. Ayrıca federal devlet,
uluslararası kimliğe sahipken federe devletler sahip değildir.
Ancak her ikisi de devlettir. Çünkü her ikisi de toprak, millet,
egemenlik unsurlarına sahiptir.
Federasyonlar
ayrılma veya birleşme yoluyla kurulabilir. Ancak her iki durumda da
devlet arasında yetki paylaşımı yapılmalıdır. Bu yetki
paylaşımı sert bir anayasa ile güvence altına alınır. Eğer
güvence kanunla verilmiş olsaydı federal devlet istediği zaman
yeni bir kanunla bu güvenceyi kaldırabilirdi. O yüzden bütün
federal devletlerin anayasaları serttir. Ayrıca anayasanın
yapılışına ve değiştirilmesine federe devletler de
katılmalıdır. Yetki paylaşımı veya başka bir konuda
anlaşmazlık çıktığı durumda bu işi çözüme kavuşturacak
yargı mekanizmasına ihtiyaç vardır. O yüzden federal devletler
bu uyuşmazlıkları çözmekle yükümlü yüksek mahkemelere
sahiptirler.
Federal
devletler de her devlet yasama, yürütme, yargı erklerine sahiptir.
Federal
Devletlerde Yasama
Federal
devletin yasama organına federe devletler de devlet olarak katılır.
Bu yüzden her federasyonda 2 meclis vardır. Meclislerde hem federal
devletin hem de federe devletlerin temsilcileri bulunur. Federe
devletler de yasama organına devlet olarak katıldığına göre
diğer meclis aynı yetkilere haiz olmalıdır. Yani aralarında bir
eşitlik kurulmuş olması gerekir. Aksi takdirde federe devlet
temsilcileri sadece formalite icabı yasama fonksiyonuna iştirak
eder. Ayrıca ikinci mecliste federe devletler de kendi aralarında
eşittir. Her birinin aynı sayıda vekili olur. Örneğin Amerikan Senatosunda her eyaletin 2 temsilcisi bulunur. Eyaletlerin nüfus
veya toprak büyüklüklerine bakılmaz.
Federal
Devletlerde Yürütme
Federal
devletlerde yürütme sadece federasyonun başındaki kişide
olabileceği gibi bu yetki de paylaşılabilir.
Federal
Devletlerde Yargı
Federal
devletlerde birden fazla hukuki düzen vardır. Birincisi federal
devletin hukukudur. Ülke sınırları içerisindeki bütün federe
devletlere uygulanır. Yani diğer hukuklardan üstündür. Bir de
federe devletin kendi sınırları içerisinde uyguladığı hukuk
düzeni vardır. Bu her federe devlet de farklı olabilir. Örneğin
bir eyalette suç sayılan bir faaliyet başka bir eyalette suç
olarak görülmeyebilir. Yani hem federal devletin anayasası ve
yasaları, hem de federe devletlerin kendi anayasaları ve yasaları
vardır. Tabii üstün olan federal hukuktur.
Federal
devletin en iyi örneği Amerika Birleşik Devletleridir. Onun
dışında Almanya, Belçika, İsviçre, Rusya gibi ülkelerde
federal devlete örnek verilebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder