Başkanlık Sistemi

     Sert kuvvetler ayrılığı sistemi başkanlık sistemlerinde görülür. Yasama ve yürütme yetkisi birbirinden kesin olarak ayrılmış iki organa bırakılmıştır. Yani bir kişi hem yasama hem yürütme görevinde bulunamaz.  Ancak bundan iki organın birbirinden bağımsız olduğu anlaşılmamalıdır.

Başkanlık sisteminde yürütme tek taraflıdır. Yürütmenin başındaki tek kişi başkandır. Bakanlar kurulu yoktur. Ancak bu durum başkanlık sistemini anti-demokratik yapmaz. Zaten başkan belli bir süreliğine seçimle başa gelir. Görev süresi bitmeden yasama organı onu görevinden alamaz. Yani başkan yasama organının güvenine değil halkın oylamasına dayanır. Dolayısıyla meclise karşı değil kendisini o koltuğa oturtan halka karşı sorumludur.

Yasama organının başkanı görevden alamadığı gibi başkan da yasama organını feshedemez. Ayrıca başkan yasama faaliyetlerine katılamaz, kanun teklifinde bulunamaz, meclise temsilcisini göndermez.

Başkanlık sistemi hızlı karar almak için çok ideal bir sistemdir. İstikrarlı bir yönetim olur, hükumet krizleri ortadan kalkar. Güçlü bir yönetim meydana gelir, başkan bizzat halk tarafından seçildiği ve güvenoyuna dayanmadığı için bu ona büyük bir otorite ve prestij kazandırır. Ancak başkan halk ile ters düştüğünde kimse onu görevinden alamayacağı için sistem kilitlenebilir. Ya da başkan iktidarı kişiselleştirebilir. Hem hükumet hem de devlet başkanı olduğu için kendisini tek adam olarak görebilir. Hatta kendisini bir nevi kral ya da imparator olarak düşünmesi de mümkündür. Bunlar da başkanlık sisteminin olumsuz yanlarıdır.

Tekrar belirtmekte fayda var: Başkanlık sistemi anti-demokratik bir sistem değildir. Gerekli denge-denetim mekanizmaları kurulduğunda çok iyi işleyen bir sistemdir. Amerika Birleşik Devletleri’nde bunu rahatlıkla görebiliriz.