Hukukta Boşluk

     Yazılı hukuk kuralları ancak belli bir zaman dilimi içerisindeki ihtiyaçlara cevap vereceği için hiçbir yasa bütünlük iddiasında değildir. Bu durumda hukukta boşluk ortaya çıkar.
Hukuki boşluk, hukukun kapsamı içindeki bir duruma yasaların, örf-adet kurallarının ya da diğer hukuk kaynaklarının cevap vermemiş veya verememiş olmasıdır. Bu durumda hakim TMK 1. madde gereği yasa koyucu gibi davranır. Çünkü anayasanın 36. maddesi hakim davadan çekilemez. Önüne gelen vakayı çözüme kavuşturmak zorundadır.
Not: Anayasa hukukunda boşluk söz konusu değildir.

TMK Madde 1 - Kanun, sözüyle ve özüyle değindiği bütün konularda uygulanır. 
Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hâkim, örf ve âdet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir. 
Hâkim, karar verirken bilimsel görüşlerden ve yargı kararlarından yararlanır.
T.C. Anayasası Madde 36- Herkes, meşrû vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. 
Hiçbir mahkeme, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz.

Boşluk Kural İçi ve Kural Dışı olmak üzere ikiye ayrılır.

Kural İçi Boşluk

Yasa koyucunun bilerek, eksikliğin farkında olarak bıraktığı boşluklardır. Burada bilinçli susma ile arasındaki farkı belirtmek gerekir. Bilinçli susmalarda yasa koyucu meseleyi üstü kapalı olarak çözer. Örneğin MK madde 129 aralarında belirttiği şekilde akrabalık olanların evlenmesini yasaklamıştır. Bu kişilerin dışında kalanlar evlenebilir. Burada boşluktan söz edilemez çünkü kanun meseleyi açık bir şekilde olmasa da çözmüştür.  

Kural içi boşluklar üç şekilde yapılabilir. 

1)Atıflar Yoluyla Kural İçi Boşluk: Kanun maddesinin bir başka kanun maddesini atıfta bulunarak kabul etmesidir.

2)Genel İfadeler Yoluyla Kural İçi Boşluk: Yasa koyucu kanunu çok genel ifadeler ile oluşturmuştur. Öyle ki bu tür normlar kesin hüküm içermemektedir. 

3)Tanımlamalar Yoluyla Kural İçi Boşluk: Madde de belirtilen kavramın tanımı yapılmadığında da kanunda boşluk ortaya çıkar.

Kural Dışı Boşluk   

Yasa koyucunun arzusunun dışında oluşmuş boşluklardır. Yasa koyucu ihmalkar davranmış olabilir veya hukuki mesele yasa koyulduktan sonra ortaya çıkmıştır. Yasa koyucu bunu öngöremeyeceği için o madde yetersiz kalır ve boşluk oluşur.  
Kural Dışı boşluklar ikiye ayrılır.
1)Gerçek Boşluk: Yasada olaya dair uygulanabilecek herhangi bir kural bulunmuyorsa gerçek boşluktur.
2)Gerçek Olmayan Boşluk: Yasada o konuyla ilgili hüküm vardır ancak tatmin edici değildir, ayrı bir düzenleme gerekir. Bu durum Gerçek Olmayan boşluk olarak anılır.